شیوه صحیح قرار گرفتن انگشت اول به صورت حلالی
الگوی شماره۱/۳:
-انگشت گذاری دست چپ:
۳/۱/۱: اصل ماندگاری انگشتان بر یک سیم:
هنرجو
در مراحل ابتدایی آموزش، همواره باید هنگام انگشت گذاری بر گریف به اصل
ماندگاری انگشتان توجه داشته باشد. هر چند پس از طی مراحل اولیه نوازندگی،
این امر کمتر توسط نوازندگان حرفه ای مورد توجه قرار می گیرد.
پایبندی
هنرجو در مراحل ابتدایی آموزش به اجرای صحیح این اصل، باعث می گردد تا
اولا ذهن هنرجو به درکی صحیح تر از نحوه چیدمان انگشتان در وضعیت های
متفاوت انگشت گذاری با فواصل مختلف دست یابد و ثانیا توانایی فیزیکی هنرجو
برای نگهداری همزمان انگشتان در وضعیت های نامتعارف انگشت گذاری افزایش
یابد و ثالثا بر میزان توانایی هنرجو در گذاشتن یک انگشت بر گریف به شکل
مستقل از دیگر انگشتان افزوده گردد.
اصل ماندگاری انگشتان بر یک سیم:
هرگاه
انگشت گذاری در یک سیم به ترتیب از انگشت اول به بعد انجام پذیرفت نوازنده
بایستی علاوه بر نگهداری انگشت آخر، انگشتان گذاشته شده قبلی را نیز، بر
روی گریف نگاه دارد اما اگر انگشت گذاری به شکل نامنظم و بدون ترتیب انجام
پذیرفت، دیگر نیازی بر گذاشتن همزمان انگشتان ماقبل بر روی گریف وجود
ندارد.
برای مثال، اگر بر روی سیم -لا-
اجرای پشت سر هم نت های لا تا می در پوزیسیون اول مطرح باشد، نبایستی پس
از نواخته شدن هر یک از نت های این مجموعه انگشت متناظر با آن را از روی
گریف برداشت. اما در صورتی که بلافاصله پس از اجرای سیم آزاد نواختن نت –
ر- مطرح باشد، نیازی به گذاشتن همزمان انگشتان اول و دوم با انگشت سوم وجود
ندارد و انگشت سوم می تواند به شکل مستقل بر روی گریف گذاشته شود.
البته
باید توجه داشت اجرای این اصل در مجموعه های کوچکتر انگشت گذاری نیز به
همین شکل صورت می پذیرد. برای مثال در اجرای پشت سر هم نت های دو، ر، می بر
روی سیم لا نبایستی انگشتان دوم و سوم را پس از اجرای نت های – دو – و – ر
– برداشت و برای نواختن نت- می – بلافاصله پس از نت – سی – نبایستی
انگشتان دوم و سوم را بر روی گریف گذاشت و در این حالت انگشت چهارم به
تنهایی بر روی گریف می نشیند.
تذکر-۱۴:
اجرای این اصل در یک پوزیسیون، بستگی به شکل فواصل موسیقایی انگشتان آن نسبت به یکدیگر ندارد.
۳/۱/۲: نحوه انگشت گذاری:
شیوه صحیح قرار گرفتن انگشت دوم به صورت حلالی
همواره در هنگام انگشت گذاری موارد زیر بهتر است به شکل همزمان رعایت گردد تا به شکلی صحیح از انگشت گذاری دست یابیم:
۳/۱/۲/۱: در هنگام انگشت گذاری بر روی گریف ویولون لازم است تا انگشتان به صورت هلالی بر روی گریف گذاشته شوند.
اگر
انگشت از بند اول خود به سمت داخل بشکند و به اصطلاح انگشت به جای شکل
هلالی به صورت هشتی گذارده شود این امر به مرور زمان باعث ایجاد دردناکی
انگشت در این ناحیه گشته و از دیگر سو از میزان احاطه نوازنده در انگشت
گذاری می کاهد.
شیوه غلط قرار گرفتن انگشت اول
۳/۱/۲/۲:
همواره در نواختن، بایستی سیم از ناحیه نشیمنگاه سر انگشت گرفته شود و از
دخالت ناخن در انگشت گذاری جلوگیری گردد و انگشت در هنگام نشستن بر روی
گریف نبایستی به فرمی قرار گیرد که ناخن نوازنده با سیم درگیر شود و به
عبارت دیگر نوازنده سیم را با ناخن بگیرد.*
در
این حالت اشتباه، از میزان قوس داخلی انگشتان و شکل هلالی آنها کاسته می
گردد و برای انگشت گذاری، به ناحیه سر انگشت فشاری بیشتر از حد لازم، وارد
می گردد و همچنین از میزان تسلط در انگشت گذاری کاسته شده و در عین حال از
میزان استقلال انگشتان نسبت به یکدیگر در هنگام نواختن کاسته می گردد.
شیوه غلط قرار گرفتن ناخن روی سیم
۳/۱/۲/۳:
هرگاه در امتداد درازای انگشت خطی فرض کنیم که این درازا را به دو نیمه
سمت چپ و راست قسمت کند، لازم است تا نوازنده ویلون با نیمه سمت چپ
نشیمنگاه سر انگشت، بر روی گریف انگشت گذارد.
زیرا
اولا با توجه به فاصله اندک میان سیم ها در ویلون در صورتی که سیم با نیمه
سمت راست انگشت گرفته شود، انگشت تا حدود زیادی بر روی سیم بم تر مجاور
قرار می گیرد و در صورتی که نیاز به اجرای نتی با شماره انگشت پایین تر بر
روی سیم بم تر به طور همزمان( اجرای دوبل ) و یا بلافاصله پس از آن باشد،
اجرا با مشکل همراه خواهد شد.
شیوه صحیح قرار گرفتن انگشت سوم به صورت حلالی
ثانیا
انگشت گذاری با نیمه راست نشیمنگاه سر انگشت، در بسیاری از هنرجویان منتهی
به شکستگی مچ چپ به سمت راست می گردد که مطلوب نیست.( رجوع شود به بند
۳/۱/۲- مچ )
۳/۱/۲/۴: به غیر از زمانی
که اجرای کنت ها(به فتح کاف) یا همان فواصل پنجم مورد نظر نوازنده است، در
سایر مواقع با رعایت موارد بالا بایستی به گونه ای انگشت گذاری انجام پذیرد
که سیم زیرتر مجاور، آزاد باشد.
شیوه صحیح قرار گرفتن انگشت چهارم به صورت حلالی
تذکر-۱۵:
انگشت گذاری زمانی به بهترین شکل انجام می پذیرد که بند شماره: ۱/۱/۲ مربوط به چرخش دست به درستی انجام پذیرفته باشد.
*به همین منظور لازم است تا نوازنده ناخن را تا حد ممکن کوتاه نگاه دارد.
شیوه صحیح قرار گیری انگشت اول
(به فاصله نیم پرده از شیطانک)
۳/۱/۲/۵:
در حالت قرارگیری انگشت اول در کنار شیطانک نبایستی امتداد بند اول این
انگشت در پشت دست، از امتداد پشت ساعد و دست چپ خارج گشته و از امتداد آنها
عقب تر رود و این انگشت به شکل شکسته در ناکل در آید. در غیر اینصورت کششی
نامتعارف در ناحیه ناکل انگشت اول بوجود آمده و همچنین از آزادی عمل سایر
انگشتان (به خصوص انگشت چهارم) در انگشت گذاری کاسته می گردد.
در
حالتی که لازم است تا تنها انگشت اول به سمت عقب حرکت نموده و در کنار
شیطانک قرار گیرد، باید از انتقال کل مجموعه دست چپ به سمت عقب خودداری
نمود و باید تنها این انگشت را، به سمت عقب حرکت داد.
البته این مورد
را نباید با حالتی که مجموعه دست چپ به سمت عقب حرکت می کند و در پوزیسیون
نیم-قبل از پوزیسیون اول- قرار می گیرد، اشتباه گرفت (نظیر اجرای گام سل
بمل ماژور در پوزیسیون اول عقب کشیده یا همان پوزیسیون نیم).
تذکر-۱۵:
همواره برای انتقال یک انگشت میان دو پرده مجاور، زمان منظور گشته در این
جابجایی از ضرب آهنگ نتی صرف می گردد، که تغییر می یابد. برای مثال در
نواختن سل دیز بلافاصله پس از سل بکار با انگشت دوم در پوزیسیون اول سیم
“می”، زمان صرف شده برای جابجایی، از ضرب آهنگ نت سل دیز صرف می گردد.
۳/۱/۲/۶:
از آنجا که در انگشت گذاری بر گریف مجبور به اعمال نیرو هستیم و این امر
بطور دائمی در هنگام نواختن صورت می پذیرد، از این رو توجه به دو مورد
میزان فشار انگشت و چگونگی وارد ساختن آن در زمان انگشت گذاری بر گریف لازم
است.
الف-میزان فشار انگشت: صرف بیهوده نیرو و وارد ساختن فشار بیش
از اندازه بر گریف، باعث وجود آمدن دردناکی در دست و خستگی زود هنگام
نوازنده در زمان تمرین می گردد، از دیگر سو میزان این فشار با توجه به شکل
طبیعی انگشتان و مشخصات فیزیکی شکل ویولون، در تمامی نقاط گریف یکسان نیست.
شکل غلط قرار گیری انگشت اول
(به فاصله نیم پرده از شیطانک)
بنابراین بهتر است تا انگشت گذاری با دقت به نکات زیر انجام گردد:
۱-در
حالت “معمول” نواختن بر روی یک سیم و به خصوص در “پوزیسیون های پایینتر”،
بطورکلی نیازی نیست تا بی مورد فشار اضافه و بیش از اندازه بر انگشت وارد
سازیم.
باید دقت داشت که گاه به اشتباه، هنرجو برای حصول صداگیری قوی تر
از ویولون به جای وارد آوردن فشار قائم به آرشه انگشتان دست چپ خود را محکم
تر بر روی گریف فشار می دهد و باعث صرف نیروی بیهوده در دست چپ می گردد.
شیوه صحیح قرار گیری انگشت اول
(به فاصله یک پرده از شیطانک)
۲-
طبیعی است این میزان فشار در انگشتان مختلف متفاوت بوده و با توجه به طول و
ابعاد فیزیکی در انگشتان مختلف متفاوت می باشد.( برای مثال انگشت چهارم
بطور طبیعی دارای طولی کوتاهتر و ابعاد فیزیکی کوچکتر نسبت به سایر انگشتان
بوده و طبیعی است که بازوی کوچکتری برای انتقال نیرو محسوب می گردد ).
۳-به
طور طبیعی هرچه در “پوزیسیون های بالاتر” انگشت گذاری انجام می گردد،
وضعیت انگشت گذاری بحرانی تر می گردد( به علت دخالت و وارد گشتن پارامتر
شکل طبیعی ساز، در ارتباط دو سویه میان دست و گریف )، همچنین فاصله ارتفاعی
سیم از گریف افزایش می یابد (و این فاصله در پوزیسیون های انتهایی ویلن به
بیشترین میزان خود می رسد).
بنابراین فشار لازمه برای انگشت گذاری در پوزیسیون های بالاتر نسبت به پوزیسیون های پایین تر دچار تغییر می گردد.
ب-
چگونگی وارد آوردن نیرو: نیروی وارده برای انگشت گذاری، تنها بایستی از
طریق سر انگشت بر روی گریف وارد گردد و نبایستی سایر قسمت های دست (به خصوص
ناحیه مچ)، درگیر این مسئله شود. برای تمرین می توان بدون بکارگیری آرشه،
ویلون را نگاه داشت و با پرتاب انگشتان از فاصله یک الی دو سانتی بر روی
گریف و اعمال نیرو تنها از طریق سر انگشت، به تمرین انگشت گذاری پرداخت. در
این تمرین لازم است تا نکات زیر رعایت گردد:
۱- در هنگام
تمرین با هر انگشت از حرکت اضافه و بی مورد سایر انگشتان(چه در نشستن و چه
در برخواستن از روی گریف) جلوگیری شود و هر انگشت باید بتواند به شکلی
مستقل از دیگر انگشتان این تمرین را انجام دهد.
۲-
برای برداشتن انگشت، آن را بیش از اندازه نسبت به گریف بالا نیاوریم و از
آن فاصله ندهیم (همچنین میزان نشست و برخواست انگشت نسبت به گریف، یک
اندازه باشد).
۳- برداشتن انگشت همراه
با پرتاب آن به سمت بالا نباشد و به عبارت دیگر در هنگام برداشتن انگشت
نیروی اضافه صرف این عمل نگردد و از تاکید دادن بی مورد ذهنی و یا عملی بر
روی برداشتن و نشستن انگشت، اجتناب نمود.
۴- تک تک انگشتان توانایی لازم در انتقال نیرو، تنها از ناحیه سر انگشت بر روی گریف را به دست آورند.
۳/۱/۳: انگشت گذاری در سیم های مجاور:
بهترین
شکل انگشت گذاری در تغییر سیم، روندی است که در راحت ترین شکل ممکن و با
جلوگیری نمودن از ایجاد هر حرکت اضافی در ناحیه دست، صورت می پذیرد و
متاسفانه گاه شاهدیم تعداد حرکات اضافی و بی موردی که نوازنده در اجرای یک
جمله موسیقایی به “مجموعه دست چپ” خود می دهد، از تعداد کل نت های آن جمله
بیشتر است.
لازم به یادآوری است که
برای یادگیری بهتر و کنترل انگشت گذاری صحیح در حالات مختلف نواختن روی یک
سیم و مابین سیم های مجاور و مابین سیم های غیر مجاور که در این سلسله
مقالات مورد بررسی قرار می گیرد از آینه می توان بهره جست.(رجوع شود به
مقاله نوازنده و تمرین-۶)
۳/۱/۳/۱:
انگشت گذاری در پوزیسیون های اول تا چهارم در حالی صورت می پذیرد که موارد
مطرح شده در بند شماره ۲/۱/۵مربوط به محل قرارگیری آرنج چپ برقرار است.
بنابراین نبایستی در هنگام انگشت گذاری از سیم می به سمت سیم سل آرنج چپ
بیش از اندازه به سمت راست انحراف یابد(و یا در حالت عکس حرکت آرنج در
انگشت گذاری از سیم سل به سمت سیم می، اتفاق افتد).
۳/۱/۳/۲:
در این حالت نوازنده لازم است تا از بروز هرگونه شکست جانبی مچ در انگشت
گذاری بر سیم های مجاور که در بند شماره ۳/۱/۲ آمده است خودداری کند. (به
خصوص شکست به سمت راست مچ، در روند انگشت گذاری از سیم سل تا می).
تذکر-۱۶:
امتداد راستای مچ نسبت به ساعد و محل قرارگیری آرنج چپ در هنگام انگشت
گذاری در پوزیسیون پنجم و به بعد، تغییر می یابد که در قسمت اجرای پوزیسیون
های دست چپ مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
۳/۱/۳/۳: برای اجرای فواصل پنجم (آموزش ویولن
کنت، Quinte ) انگشت نباید از یک سیم به سیم مجاور انتقال یابد. بلکه
نوازنده باید از ابتدا با در نظر داشتن این حالت، انگشت را همزمان بر روی
دو سیم مجاور نگاه دارد تا در هنگام تعویض سریع سیم هیچگونه قطعی صدا به
سبب انتقال انگشت بوجود نیاید (مانند اجرای لگاتوی نت های “سل” و “ر” با
انگشت سوم در پوزیسیون اول سیم های دوم و سوم).
تذکر-۱۷:
برای اطلاع یافتن از چگونگی به کارگیری سیم آزاد در هنگام انتقال به سیم
مجاور، می توان به بخش سیم آزاد در مقالات ادیت در ویولون- IIو III مراجعه
نمود
